Mijn boek "Uit het hoofd, een cultuurgeschiedenis van intelligentie" verschijnt in de zomer van 2022. 

Het boek gaat op zoek naar wat menselijke intelligentie nu precies is en welke andere vormen van intelligentie nog voorkomen in de natuur.  Wat dacht je van planten die kunnen tellen of honden die een paar honderd woorden kunnen onderscheiden? Je leert dat intelligentie nauw verbonden is met interactie met de leefomgeving en dat mensen niet enkel een zesde, maar een paar tientallen zintuigen hebben. 

De mens ziet zich nog veel te vaak als het toppunt van de evolutie. Geen enkel levend wezen lijkt de inventiviteit en innovatiedrang van de mens te evenaren. Soms lees je dat de menselijke hersenen meer verbindingen kunnen maken dan het aantal atomen in het heelal. Klopt dit wel? Is enkel de mens in staat tot intelligent gedrag, tot innovatie en cultuur?  Ook dieren en zelfs planten lijken vaak in staat tot verrassend slim gedrag en vormen van communicatie die we tot voor kort niet voor mogelijk achtten. 

Daarnaast koestert de mens de eeuwenoude droom om zichzelf opnieuw uit te vinden. De werktuigen en technieken die de mens sinds de prehistorie bedacht, dienden niet enkel om het werk te verlichten, maar ook om onze hersenarbeid te verminderen. Het schrift ontlastte de belastingcontroleurs in het Oude Egypte van heel wat geheugenwerk. In het oude Babylon bedacht men indexeringstechnieken om tussen de massa kleitabletten informatie snel terug te kunnen vinden. Slimme en verrassende algoritmes voor automatisering en automatische gegevensverwerking vinden we reeds terug in de Klassieke Oudheid. Reeds van in de prehistorie halen we letterlijk de data en het denkwerk uit het hoofd. 

Welk voordeel biedt het ons evolutionair gezien om informatie te kunnen onthouden? 
Hoe onthouden we informatie zowel in als uit het hoofd? Welke technieken hebben we doorheen de geschiedenis bedacht om data "buiten de hersenen" te bewaren voor lange termijn en waarom doen we dit? Waarom verzamelen grote techbedrijven zoals Google en Facebook massa's data? Hoe komt het dat 90% van alle data die de mens doorheen de geschiedenis produceerde, stamt uit het laatste decennium?  

We verzamelen zodanig veel gegevens dat er hersenen te weinig zijn om al die informatie te verwerken. De mens zet in op kunstmatige intelligentie, waarbij machines in staat zijn om zelf te leren uit data, razendsnel patronen te herkennen en zelfs voorspellingen te doen. Zal AI ooit de menselijke intelligentie kunnen benaderen of zelfs voorbijsteken? Waarom geloven sommige computerwetenschappers dat dit punt in de tijd, de singulariteit, binnen zeer korte tijd zal plaatsvinden en menen neurowetenschappers of sommige fysici dat dit misschien wel nooit zal gebeuren?

Wat is kunstmatige intelligentie?  Hoe kunnen machines zelfstandig leren net zoals mensen en sommige dieren dat doen? 

Intelligentie kan je niet meten in IQ.  Intelligentie heeft de maken met informatieverwerking, met waarneming, maar ook met groepsgedrag. Op bepaalde momenten in de menselijke geschiedenis is de herseninhoud niet toe-, maar afgenomen. Hoe komt dit? Klopt het dat de groei van de hersenen in de evolutie gradueel verloopt, zoals de bioloog Dunbar meent? Kan de menselijke intelligentie nog toenemen? Bepaalt de grootte van de hersenen de intelligentie? Vind je vormen van groepsintelligentie en zwermintelligentie  zoals je bij onder meer mierenkolonies aantreft, ook bij de mens? 

Het boek verschijnt in de zomer van 2022 bij uitgeverij Sterck & De Vreese.